Савол: Аёл киши рўмол ўраганда бошининг устига сочини йиғади. Бу Иcломда мумкинми, зийнат ҳисобланмайдими? Далил келтирсангиз, илтимос. Аёл кишига қандай рангда ҳижоб кийиш мумкин? Жазакаллоҳу хaйрaн.

Солиҳ.

Жавоб: Аёл киши учун сочини парвариш қилиши ва турмуш ўртоғи учун зийнатлаши Исломда тарғиб қилинадиган иш. Яна аёл киши зийнатларини ўзининг маҳрамлари учун кўрсатиши ҳам жоиз. Аммо у сочини бошининг устига тўплаб, турмаклаб олишдан қайтарилган. Чунки ҳадисда бу иш ахлоқсиз аёлларнинг сифатлари қаторида зикр қилинган.

عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: " صِنْفَانِ مِنْ أَهْلِ النَّارِ لَمْ أَرَهُمَا قَوْمٌ مَعَهُمْ سِيَاطٌ كَأَذْنَابِ الْبَقَرِ يَضْرِبُونَ بِهَا النَّاسَ وَنِسَاءٌ كَاسِيَاتٌ عَارِيَاتٌ مُمِيلاَتٌ مَائِلاَتٌ رُءُوسُهُنَّ كَأَسْنِمَةِ الْبُخْتِ الْمَائِلَةِ لاَ يَدْخُلْنَ الْجَنَّةَ وَلاَ يَجِدْنَ رِيحَهَا وَإِنَّ رِيحَهَا لَيُوجَدُ مِنْ مَسِيرَةِ كَذَا وَكَذَا ". رواه مسلم وأحمد

Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан ривоят.  Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам дедилар: “Дўзах аҳлидан бўлган икки тоифа одамлар борки, мен (ҳали) уларни кўрмаганман. Бирлари – қўлларида сигирнинг думига ўхшаш қамчилари бўлган, шулар билан одамларни урадиган гуруҳ. Иккинчилари – кийим кийган, яланғоч, йўлдан урувчи, ҳақдан тойилган аёллар. Уларнинг бошлари туянинг қийшиқ ўркачи кабидир. У аёллар жаннатга кирмайдилар ва унинг ҳидини ҳам топмайдилар. Жаннатнинг ҳиди мана шунча-мана шунча масофадан келиб туради”. (Муслим ва Аҳмад ривоятлари).

Бу ҳадис пайғамбарлик мўжизаларидан бири саналади. Чунки бу ерда келажак замонда содир бўладиган воқеалар ҳақида хабар берилган ва ҳақиқатан ҳам замонлар ўтиб, шу айтилган сифатли тоифалар пайдо бўлган.

Ҳадисда айтилган биринчи гуруҳ – золим подшоҳларнинг аскарлари. Улар халқни ноҳақ калтаклаб, азоблайдилар. Ўз ҳақини талаб қилганларни қувадилар.

Иккинчилари эса бузуқ табиатли аёллардир. Улар одатда қисқа ва юпқа кийимлар киядилар ва атрофга худди кийимсиз одамлардек фитна соладилар. Уларнинг сифатларидан яна бири сочларини бошлари устига тўплаб, баланд қилиб турмаклашларидир.

قَالَ (الْقَاضِي) : وَهَذَا يَدُلّ عَلَى أَنَّ الْمُرَاد بِالتَّشْبِيهِ بِأَسْنِمَةِ الْبُخْت إِنَّمَا هُوَ لِارْتِفَاعِ الْغَدَائِر فَوْق رُءُوسهنَّ ، وَجَمْع عَقَائِصهَا هُنَاكَ ، وَتُكْثِرهَا بِمَا يُضَفِّرْنَهُ حَتَّى تَمِيل إِلَى نَاحِيَة مِنْ جَوَانِب الرَّأْس ، كَمَا يَمِيل السَّنَام ، قَالَ اِبْن دُرَيْد : يُقَال : نَاقَة مَيْلَاء إِذَا كَانَ سَنَامهَا يَمِيل إِلَى أَحَد شِقَّيْهَا . وَاَللَّه أَعْلَم . شرح النووي على مسلم – 9 / 240

Қози Иёз айтди: Туянинг ўркачига ташбеҳ қилиниш сабаби, соч ўримлари аёлларнинг бошлари устида тўпланиб, баланд бўлиб туришидир. Тўпланган соч кўплигидан бошнинг бир тарафига худди туянинг ўркачи каби қийшаяди… (Шарҳун Нававий ало Муслим   –9/240).

Нававийнинг сўзларига қараганда у кишининг замонларида ҳам ҳадисда хабар берилган ҳолатлар пайдо бўлган. Буни қуйидаги сўзлардан ҳам англаш мумкин:

وَأَمَّا ( رُءُوسهنَّ كَأَسْنِمَةِ الْبُخْت ) فَمَعْنَاهُ : يُعَظِّمْنَ رُءُوسهنَّ بِالْخُمُرِ وَالْعَمَائِم وَغَيْرهَا مِمَّا يُلَفّ عَلَى الرَّأْس، حَتَّى تُشْبِه أَسْنِمَة الْإِبِل الْبُخْت. شرح النووي على مسلم – 9 / 240

“Уларнинг бошлари туянинг қийшиқ ўркачи кабидир”. Бунинг маъноси аёллар бошларини рўмоллар, саллалар ва бошга ўраладиган турли нарсалар билан бошларини худди туянинг ўркачи каби катталаштириб олишларидир. (Юқоридаги манба   –9/240).

Аёллар ҳижобининг ранги турли хилда бўлиши мумкин. Аммо ҳижобнинг шартлари билан танишар экансиз, унинг одамлар эътиборини ўзига тортадиган,  зийнат саналадиган рангларда бўлмаслиги керак, деган хулосага келасиз.